W październiku 2021 roku kopalnia podpisała z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej umowę na dofinansowanie przedsięwzięcia pt. Przebudowa wyrobisk dojściowych do wycieków Kopalni Soli “Wieliczka” na poziomach VI i V oraz zabezpieczenie komór Seeling i Freitag.
Wykonanie tych robót wpłynie na ochronę powierzchni ziemi przed zjawiskami mogącymi wywołać deformacje nieciągłe, degradację górotworu i zaburzenia w istniejącej sieci hydrograficznej powierzchni oraz dopływ wód do wyrobisk kopalnianych.
Blisko 70% dofinansowania
Wyrobiska objęte pracami górniczymi w ramach tego przedsięwzięcia zlokalizowane w kierunku zachodnim od szybu Kinga. To sumarycznie 13 wyrobisk chodnikowych poziomów V i VI (o łącznej długości 3 403 m) oraz dwie komory Freitag i Seeling o łącznej powierzchni 2295 m².
Umowa z NFOŚiGW obejmuje dofinansowanie robót, które są prowadzone od 2017 roku i będą trwały 10 lat. Planowany koszt realizacji tych działań wynosi 44 642 399 zł, z czego dotacja Narodowego Funduszu wynosi 30 203 217 zł.
Starania o pozyskanie środków kopalnia rozpoczęła już w IV kwartale 2020 r., jednak z uwagi na stan pandemiczny procedura rozpatrywania wniosku znacznie się przedłużała. Ostatecznie po pozytywnym zaopiniowaniu przez Ministerstwo Aktywów Państwowych oraz Wyższy Urząd Górniczy, Zarząd i Rada Nadzorcza NFOŚiGW w Warszawie podjęły decyzję o możliwości wsparcia działań kopalni w tym obszarze.
Cele przebudowy
Przebudowa ciągu wyrobisk na poziomach V i VI pozwoli na przywrócenie standardów bezpieczeństwa (funkcji transportowych, komunikacyjnych oraz utrzymania wentylacji) w wyrobiskach, stanowiących drogę dojściową do znajdujących się w rejonie zachodnim ujęć wycieków kopalnianych (wymagających systematycznego odwadniania i kontrolowania). Są to między innymi wycieki z komór Z-32 i Z-28 o znaczących ilościach dopływu zasolonych wód.
Przebudowa ta obejmie:
- przywrócenie funkcjonalności wyrobisk tj. udrożnienie dróg dojściowych do wycieków,
- wymianę torowiska na obu poziomach z dostosowaniem wymiarów poprzecznych do obecnie obowiązujących przepisów,
- demontaż skorodowanych elementów wyposażenia wyrobisk górniczych i w razie konieczności zastąpienie zdemontowanych elementów nowymi wykonanymi z tworzyw sztucznych lub drewna,
- wykonanie kompleksowej przebudowy wyrobisk zdeformowanych przez górotwór (są to wyrobiska czasowo wyłączone z komunikacji ze względu na ich stan techniczny).
Krok do kolejnego zadania
Dzięki przebudowie wyrobisk korytarzowych na poziomach V i VI zostanie udostępnione dojście do miejsc występowania wycieków kopalnianych, tak aby je ujmować w rząpia i właściwe odwadniać ten rejon kopalni, kierując te wody do utylizacji (i produkcji z nich soli). Ponadto powstanie drożna, bezpieczna trasa dojścia i transportu materiałów i sprzętu w rejon tamtejszych wycieków wód zasolonych.
Warto podkreślić, że jest to także krok do kolejnego zadania, które ma być realizowane na tych poziomach. Wiąże się ono z ograniczeniem zagrożenia wodnego w rejonie komór Z-32 i likwidacją dróg migracji dopływów wód pozazłożowych.
Będzie bezpieczniej, a zatem w przyszłości w tym rejonie będą mogły ruszyć roboty górnicze związane z likwidacją zachodnich „końcówek” (końcowych fragmentów) chodników poziomu V i VI wraz z wodoszczelną likwidacją wycieków w tamtym rejonie.
Komory Freitag i Seeling
W ramach tego samego projektu zabezpieczane są sąsiadujące dwie komory na poziomie II niższym Kazanów w pobliżu Trasy Turystycznej: Freitag i Seelling wraz z wyrobiskiem chodnikowym służącym do poprowadzenia rurociągu iniekcyjnego i zapewnienia wentylacji w rejonie wykonywanych prac.
Między tymi komorami znajduje się mocno zdegradowany filar solny, który jest już wzmocniony poprzez dobudowanie kasztu od strony komory Freitag. Zabezpieczenie komory Freitag jest już w końcowej fazie realizacji, realizowane jest ze środków własnych kopalni.
Roboty górnicze w tym rejonie obejmą:
- zabezpieczenie stropów i ociosów obudową kotwiową i drewnianą (w tym kaszty pełne i ażurowe),
- demontaż skorodowanych elementów wyposażenia wyrobisk górniczych i w razie konieczności zastąpienie ich nowymi wykonanymi z tworzyw sztucznych lub drewna,
- wykonanie kompleksowej przebudowy wyrobisk zdegradowanych oraz zdeformowanych przez górotwór (są to wyrobiska czasowo wyłączone z ruchu ze względu na ich stan techniczny),
- przywrócenie funkcjonalności wyrobisk tj. udrożnieniu podłużni Kazanów, stanowiącej drogę dojściową do komór z dostosowaniem wymiarów poprzecznych tj. szerokości i wysokości do minimalnych wymiarów, umożliwiających prowadzenie w nich transportu ręcznego zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zostanie udostępnione dojście i umożliwiony transport do zabezpieczenia wyrobisk komorowych w tym rejonie.
Zabezpieczenie komór realizowane jest w celu ograniczenia zagrożenia zawałowego oraz odtworzenia filara międzykomorowego, poprawiającego stateczność górotworu w tym rejonie i stabilizację geomechaniczną dla wyrobisk sąsiadujących.
Wszystkie wyrobiska, w których będą wykonywane roboty, są zlokalizowane w strefie objętej wpisem do rejestru zabytków. Rozwiązania techniczne są zgodne z zaleceniami Konserwatora Zabytków Krakowskich Żup Solnych. Zostały tak zaprojektowane, by w możliwie jak najmniejszym stopniu ingerować w zabytkową substancję i formę wyrobisk, nie pozbawiając ich istotnych walorów historycznych, geologicznych i widokowych.
Więcej o projektach realizowanych we współpracy z NFOŚiGW: kopalniawieliczka.eu/projekty-nfosigw/
